Wyobraź sobie, że przez lata nosisz w sobie obrazy i emocje, których nie da się tak po prostu „wymazać”. Że codziennie coś przypomina Ci o tym, co się wydarzyło – zapach, dźwięk, zwykłe sytuacje. Tak właśnie wygląda życie wielu weteranów wojennych zmagających się z PTSD.

Na szczęście coraz więcej badań pokazuje, że są skuteczne metody leczenia traumy. Jedną z nich jest EMDR – terapia, która czasem potrafi zdziałać cuda. I właśnie o tym chcę Ci dziś opowiedzieć – o badaniu, które sprawdzało, czy EMDR działa lepiej w intensywnej formie (w tym przypadku codziennie przez 10 dni), czy w klasycznym modelu (raz w tygodniu).

EMDR – na czym to właściwie polega?

Jeśli jeszcze nie słyszałeś o EMDR, spróbuję to wyjaśnić prosto. Podczas sesji wracasz myślami do trudnych wspomnień, a terapeuta w tym czasie przesuwa dłoń przed Twoimi oczami w prawo i lewo, a Ty podążasz za nią wzrokiem(albo stosuje inne formy tzw. stymulacji bilateralnej, np. stuknięcia w dłonie czy sygnały dźwiękowe). Chodzi o to, by Twoje półkule mózgowe pracowały naprzemiennie.

Efekt? Ten rytmiczny bodziec sprawia, że mózg zaczyna inaczej „porządkować” traumatyczne doświadczenia. Z czasem wspomnienie przestaje wywoływać tak silne emocje i napięcie w ciele. Zostaje oczywiście w pamięci, ale staje się „odległe”, nie wywołuje już takiego cierpienia.

Światowa Organizacja Zdrowia (WHO), Amerykańskie Towarzystwo Psychiatryczne i wiele innych instytucji uznaje EMDR za skuteczną metodę leczenia PTSD. I faktycznie – badania pokazują, że u wielu osób przynosi szybkie i trwałe efekty.

Dlaczego weterani?

Badanie, o którym mowa, zostało przeprowadzone w ośrodku Soldier Center w Stanach Zjednoczonych. Weterani to szczególna grupa pacjentów. Wielu z nich widziało rzeczy, których większość ludzi nigdy nie doświadczy. Często mierzą się nie tylko z PTSD, ale też z tzw. moral injury – poczuciem, że złamali własne wartości w czasie wojny.

Do tego dochodzą suche liczby: statystycznie około 20 weteranów w USA odbiera sobie życie każdego dnia. To dramat, który pokazuje, jak bardzo potrzebne są skuteczne formy pomocy. Co gorsze, dotychczas stosowane terapie – takie jak terapia poznawczo-behawioralna czy ekspozycja przedłużona – często nie dają wystarczających efektów. Szacuje się, że nawet 2/3 pacjentów nadal spełnia kryteria PTSD po zakończeniu leczenia. Do tego dochodzi wysoki odsetek osób rezygnujących z terapii w trakcie.

Dlatego badanie EMDR w tej grupie jest kluczowe – jeśli metoda zadziała u osób z tak ciężkimi doświadczeniami, to może pomóc również wielu innym pacjentom.

Jak wyglądało badanie?

Wzięło w nim udział 30 weteranów zdiagnozowanych z PTSD. Podzielono ich na dwie grupy:

Grupa intensywna – 10 dni, dwa spotkania dziennie (łącznie 18–20 sesji).
Grupa cotygodniowa – klasyczny model: jedno spotkanie w tygodniu (również 18–20 sesji).

Każdy uczestnik został przebadany trzy razy: przed terapią, tuż po niej i rok później. Do oceny używano m.in. Skali Wpływu Zdarzeń (IES-R), czyli testu, który mierzy, jak mocno objawy PTSD wpływają na codzienne życie.

Wyniki? Bardzo obiecujące

Obie grupy – zarówno intensywna, jak i ta cotygodniowa – miały ogromną poprawę.

W grupie intensywnej średni wynik na skali IES-R spadł z 53,2 do 17,4 po terapii, a rok później było jeszcze lepiej – 15,6.
W grupie cotygodniowej spadek był bardzo podobny: z 51,8 do 16,1, a rok później utrzymywał się na poziomie 17,7.

Czyli efekt – niezależnie od formy – był nie tylko szybki, ale też trwały.

Co daje terapia intensywna?

Może się wydawać, że 10 dni terapii to za mało, by dotknąć tak ciężkich ran psychicznych. A jednak – to działa.

Dlaczego?

Bo codzienna praca daje ciągłość – nie ma przerw, które czasem sprawiają, że wracamy do punktu wyjścia.
Bo szybciej można „przepracować” kolejne wspomnienia, zamiast rozciągać proces na miesiące.
Bo motywacja pacjenta jest skupiona tylko na jednym celu: przejść przez terapię i poczuć ulgę.

Nie bez powodu do intensywnych programów trafiali też ci, którzy mieli za sobą wiele nieudanych prób leczenia innymi metodami.

A co daje klasyczna, cotygodniowa terapia?

Mimo że intensywne podejście brzmi kusząco, nie dla każdego będzie dobre. Sesje raz w tygodniu mają swoje plusy:

Masz czas, żeby „przetrawić” to, co wydarzyło się na terapii.
Łatwiej to wpleść w codzienność – pracę, rodzinę, obowiązki.
Jeśli masz dobre wsparcie bliskich, możesz korzystać z niego między spotkaniami.
Tempo jest spokojniejsze, co dla wielu osób oznacza poczucie większego bezpieczeństwa.

Co wybrać?

Na to pytanie nie ma jednej odpowiedzi. Badanie pokazało jasno – obie formy działają. Różnica polega na tym, co jest lepsze dla Ciebie.

Jeśli czujesz, że chcesz szybko, intensywnie i masz zasoby, żeby na te kilka dni całkowicie zanurzyć się w terapii – program intensywny może być świetnym rozwiązaniem.
Jeśli wolisz powoli, krok po kroku, mając czas na przemyślenia i włączając terapię w zwykłe życie – wybierz model cotygodniowy.

Najważniejsze, żeby terapia była dopasowana do Twoich potrzeb i możliwości.

A co z nawrotami?

Częste pytanie pacjentów brzmi: „Czy to nie wróci?”. I tu właśnie dobre wieści: po roku efekty były nadal widoczne – w obu grupach. To nie znaczy, że życie już nigdy nie rzuci nowych wyzwań. Ale pamiętaj – mając doświadczenie EMDR, zawsze możesz wrócić do terapii, jeśli tego potrzebujesz.

Podsumowanie

EMDR działa – niezależnie od tego, czy spotykasz się z terapeutą na sesjach intensywnych, czy raz w tygodniu.
Efekty są trwałe – poprawa utrzymuje się co najmniej rok.
Wybór formy zależy od Ciebie – i od tego, jakie tempo jest dla Ciebie odpowiednie.

Dlaczego o tym piszę?

Bo wielu pacjentów rezygnuje z leczenia, gdy czują, że nic nie działa. A to badanie pokazuje, że nawet jeśli inne terapie nie przyniosły ulgi, EMDR może być skuteczny.

Dla weteranów było to często „ostatnie podejście” po wielu nieudanych próbach. A jednak właśnie wtedy pojawiła się poprawa.

Jeśli więc mierzysz się z traumą – wojenną, powypadkową, czy jakąkolwiek inną – pamiętaj: masz wybór. Możesz wybrać drogę intensywną albo spokojniejszą. Obie mogą Ci pomóc.

Źródło badania:
Hurley, E. C. (2018). Effective Treatment of Veterans With PTSD: Comparison Between Intensive Daily and Weekly EMDR Approaches. Frontiers in Psychology, 9:1458. doi: 10.3389/fpsyg.2018.01458

Jeśli myślisz o intensywnej terapii EMDR, napisz do mnie. Zapytaj o możliwości intensywnego programu albo klasycznych sesji. Najważniejsze, żeby forma była dopasowana do Ciebie.

Umów się na konsultację
Możesz napisać lub zadzwonić.
Wspólnie zdecydujemy, co dalej.