Wyrywasz włosy? Brzmi dziwnie, prawda? A jednak dla wielu osób to codzienność. To nie jest „głupi nawyk” ani fanaberia. To coś, co ma swoją nazwę – trichotillomania.

W tym poście chcę opowiedzieć Ci historię kobiety, która przez 27 lat zmagała się z wyrywaniem włosów. I dopiero kiedy zaczęła pracować nad traumą, a lekarze dobrali jej odpowiednie leczenie, jej życie naprawdę się zmieniło.

Ten tekst piszę zarówno dla pacjentów, którzy szukają zrozumienia, jak i dla psychoterapeutów, którzy chcą lepiej pomagać swoim klientom.

Czym właściwie jest trichotillomania?

Najprościej mówiąc: to zaburzenie, w którym człowiek nie może przestać wyrywać sobie włosów. Czasem z głowy, czasem z brwi czy rzęs.

I nie – to nie jest coś, co można zatrzymać na zawołanie. To impuls, który daje chwilową ulgę, a potem… zostaje poczucie winy, wstyd i chęć ukrycia tego przed światem.

Dlatego osoby z trichotillomanią często noszą chustki, czapki, robią makijaż, zakładają peruki. Wszystko po to, żeby nikt nie zauważył.

Skąd się bierze trichotillomania?

Tu nie ma jednej odpowiedzi.

Jedni badacze mówią: „to kwestia biologii, neuroprzekaźników, chemii mózgu”.
Inni: „to sposób radzenia sobie ze stresem i trudnymi emocjami”.
Coraz częściej słyszy się też: „trichotillomania ma związek z traumą”.

U wielu osób wyrywanie włosów działa jak ucieczka – pomaga na chwilę zapomnieć o czymś bolesnym, odwraca uwagę od lęku czy napięcia.

Historia pacjentki – 27 lat z trichotillomanią

Poznajmy historię kobiety, nazwijmy ją S.

Miała męża, dzieci, wykształcenie wyższe.
Wszystko zaczęło się w szkole średniej, niedługo po tym, jak przeżyła traumę seksualną ze strony krewnego.
Przez lata ukrywała problem – malowała łyse miejsca kredką, mówiła, że „to niedobór witamin”.
Kiedy urodziła dzieci, trauma wróciła ze zdwojoną siłą. W nocy, dotykając swoich dzieci, miała wrażenie, że ktoś dotyka jej ciała. To bolało tak bardzo, że zaczęła unikać kontaktu, a wyrywanie włosów przybrało na sile.

W końcu doszło do tego, że nie mogła już ukryć łysienia. Zaczęła chodzić w chustce, najpierw na zewnątrz, potem nawet w domu.

Leczenie – coś więcej niż tabletki

Przez lata próbowała leków przeciwdepresyjnych. Sertralina pomagała na obniżony nastrój, ale nie zatrzymywała wyrywania włosów.

Dopiero kiedy lekarz włączył arypiprazol (lek wpływający na dopaminę) i zaproponował terapię EMDR, coś się zmieniło.

EMDR – co to za metoda?

To terapia traumy, która może brzmieć nietypowo. Pacjent skupia się na trudnym wspomnieniu, a w tym czasie wykonuje ruchy oczami (albo inne dwustronne stymulacje). Brzmi prosto, ale działa. EMDR pomaga „przetrawić” traumę i zmniejszyć jej ciężar.

Jak to wyglądało w praktyce?

Na początku pacjentka mówiła: „Jestem winna, jestem słaba”. Po sesjach EMDR zaczęła mówić: „Jestem silna i niewinna – zrobiłam wszystko, co mogłam”.

Już po pierwszej sesji jej poziom cierpienia (SUD) spadł z 8 do 4. Po drugiej sesji – do 0.

A najważniejsze? Po trzeciej sesji przyszła na wizytę bez chustki. Po raz pierwszy od wielu lat. Powiedziała, że potrafi powstrzymać wyrywanie włosów w 80%.

Jej włosy zaczęły odrastać. Flashbacki stały się słabsze. Z czasem odzyskała poczucie, że ma wpływ na swoje życie.

Co nam to pokazuje?

Trichotillomania nie zawsze jest tylko „dziwnym nawykiem”. Czasem to echo traumy.
Same tabletki nie zawsze wystarczą. Potrzebne jest połączenie farmakoterapii i terapii psychologicznej.
Praca z traumą zmienia wszystko.

Dlaczego ludzie czekają tak długo z leczeniem?

Bo się wstydzą. Bo myślą: „sami powinniśmy sobie poradzić”. Bo boją się, że inni ich nie zrozumieją.

Ale trichotillomania rzadko mija sama. Potrzeba pomocy specjalistów – psychiatry, psychoterapeuty, czasem całego zespołu.

Co możesz zrobić, jeśli ten problem dotyczy Ciebie?

Przestań się obwiniać. To nie Twoja wina.
Zgłoś się po pomoc. Psychiatra, psychoterapeuta – masz prawo do wsparcia.
Sprawdź, czy w Twojej historii jest trauma. Może to ona napędza problem.
Rozważ EMDR. Coraz więcej terapeutów w Polsce pracuje tą metodą.
Nie bój się mówić. To, co ukrywane, rośnie w siłę. To, co wypowiedziane, zaczyna się leczyć.

Wskazówki dla psychoterapeutów

Nie zatrzymuj się na objawie. Pytaj o traumy.
EMDR i inne terapie traumy mogą być kluczowe.
Współpraca psychiatra + psychoterapeuta daje największe efekty.
Trichotillomania wymaga podejścia wielowymiarowego.

Podsumowanie

Trichotillomania boli – dosłownie i w przenośni. Ale nie jest wyrokiem.

Historia pacjentki pokazuje, że nawet po 27 latach można poczuć ulgę i odzyskać nadzieję. Leki, terapia EMDR i wsparcie specjalistów – to połączenie, które działa.

Jeśli zmagasz się z wyrywaniem włosów, pamiętaj: nie jesteś sama, nie jesteś winna i zasługujesz na pomoc.

Chcesz zrobić pierwszy krok?

✔️ Porozmawiaj ze swoim lekarzem.
✔️ Poszukaj terapeuty, być może takiego, który zna się również EMDR lub pracuje z traumą.
✔️ Podziel się swoją historią – na grupie wsparcia, z kimś bliskim.

Bo zmiana zaczyna się od jednego kroku. A ten krok możesz zrobić dziś.

Bibliografia

Serap Akdeniz Görgülü. Trichotillomania Treatment Based on Trauma: Case Report. Archives of Clinical and Medical Case Reports, 4(1), 158–163 (2020)

Czytaj również:

EMDR

Trichotillomania i trauma – historia, która daje nadzieję