Czy zdarzyło Ci się zastanawiać, dlaczego w relacjach z bliskimi powtarzasz te same schematy? Może wciąż przyciągasz partnerów, którzy są emocjonalnie niedostępni? Albo czujesz się odrzucona, mimo że Twój partner zapewnia Cię o swoich uczuciach? Jeśli tak, być może warto spojrzeć wstecz na swoje dzieciństwo. To właśnie wtedy kształtują się wzorce, które wpływają na to, jak w dorosłym życiu budujesz swoje związki.
W tym artykule dowiesz się, czym są wzorce z dzieciństwa, jak powstają, w jaki sposób mogą wpływać na Twoje relacje i co możesz zrobić, aby zmienić te, które nie przynoszą Ci szczęścia.
Czym są wzorce z dzieciństwa?
Każda z nas rodzi się z potrzebą miłości, bliskości i bezpieczeństwa. To, jak te potrzeby były zaspokajane przez Twoich opiekunów, wpływa na to, jak dziś postrzegasz siebie i innych. Te pierwsze doświadczenia tworzą coś, co można nazwać „mapą relacji” – wzorce, które kierują Twoim zachowaniem w kontaktach z innymi ludźmi.
Styl przywiązania – fundament Twoich relacji
Jednym z najważniejszych elementów tej mapy jest styl przywiązania. Psychologowie wyróżniają cztery główne style przywiązania, które powstają w dzieciństwie i mają wpływ na Twoje dorosłe życie:
- Bezpieczny styl przywiązania
Jeśli w dzieciństwie czułaś się kochana, akceptowana i wspierana, prawdopodobnie dziś potrafisz budować zdrowe i bliskie relacje. Wiesz, że możesz ufać innym, ale jednocześnie potrafisz zachować swoją niezależność. - Lękowy styl przywiązania
Jeśli Twoi opiekunowie byli niestabilni emocjonalnie lub trudno było przewidzieć ich reakcje, mogłaś nauczyć się lęku przed porzuceniem. W dorosłych związkach może to prowadzić do nadmiernej potrzeby bliskości i obaw, że Twój partner Cię opuści. - Unikowy styl przywiązania
Jeśli w dzieciństwie doświadczyłaś chłodu emocjonalnego lub odrzucenia, mogłaś nauczyć się unikania bliskości. W dorosłych relacjach możesz być zdystansowana i mieć trudności z otwarciem się na swojego partnera. - Zdezorganizowany styl przywiązania
Jeśli Twoi opiekunowie byli źródłem zarówno miłości, jak i strachu (np. w wyniku przemocy), Twoje relacje w dorosłości mogą być chaotyczne i pełne sprzeczności. Możesz pragnąć bliskości, ale jednocześnie bać się zranienia.
Jak wzorce z dzieciństwa wpływają na Twoje relacje?
Wzorce, które powstają w dzieciństwie, często działają jak „autopilot”. Nawet jeśli nie zdajesz sobie z tego sprawy, kierują Twoimi reakcjami w relacjach. Oto kilka przykładów:
1. Nadmierna potrzeba bliskości
Jeśli w dzieciństwie brakowało Ci uwagi i czułości, możesz w dorosłości szukać ich „na siłę”. Może to objawiać się nadmiernym przywiązaniem do partnera, ciągłym szukaniem zapewnień o miłości lub trudnościami z byciem samą.
2. Lęk przed porzuceniem
Dzieci, które często czuły się opuszczone, mogą w dorosłym życiu obawiać się, że każdy związek skończy się rozstaniem. Taki lęk może prowadzić do zazdrości, kontroli lub wybuchów emocji w sytuacjach, które przypominają o przeszłości.
3. Unikanie bliskości
Jeśli w dzieciństwie nauczyłaś się, że emocjonalna bliskość jest niebezpieczna, możesz unikać głębszych relacji. Możesz wydawać się chłodna, zdystansowana lub trudna do „rozgryzienia”.
4. Powtarzanie toksycznych schematów
Czasami wybieramy partnerów, którzy przypominają naszych rodziców – nawet jeśli relacje z nimi były trudne. Na przykład, jeśli dorastałaś z krytycznym rodzicem, możesz nieświadomie szukać partnera, który będzie Cię krytykował, bo to „znane” uczucie.
Czy możesz zmienić swoje wzorce z dzieciństwa?
Dobra wiadomość jest taka, że Twoje wzorce z dzieciństwa nie są wyrokiem. Możesz je zmieniać, choć wymaga to pracy nad sobą i czasu. Oto kilka kroków, które mogą Ci pomóc:
1. Zrozum swoje wzorce
Pierwszym krokiem jest uświadomienie sobie, jakie wzorce kierują Twoim zachowaniem. Możesz zadać sobie pytania:
- Jak reaguję, gdy czuję się odrzucona?
- Czy mam trudności z zaufaniem innym?
- Jak radzę sobie z konfliktami w relacjach?
Im lepiej zrozumiesz swoje wzorce, tym łatwiej będzie Ci nad nimi pracować.
2. Pracuj nad samoświadomością
Samoświadomość to klucz do zmiany. Staraj się obserwować swoje emocje i reakcje w różnych sytuacjach. Możesz prowadzić dziennik, w którym zapisujesz swoje myśli i uczucia, lub korzystać z technik mindfulness, które pomagają być bardziej obecna w chwili obecnej.
3. Buduj zdrowe relacje
Otaczaj się ludźmi, którzy są wspierający, empatyczni i szanują Twoje granice. Zdrowe relacje mogą być „treningiem” nowych wzorców – uczysz się w nich, że bliskość może być bezpieczna, a konflikty można rozwiązywać bez ranienia siebie nawzajem.
4. Skorzystaj z pomocy terapeuty
Terapia to jedno z najskuteczniejszych narzędzi do pracy nad wzorcami z dzieciństwa. Terapeuta pomoże Ci zrozumieć, skąd biorą się Twoje trudności, i nauczy Cię nowych sposobów radzenia sobie w relacjach.
Jak terapia może Ci pomóc?
Psychoterapia daje Ci przestrzeń, w której możesz przyjrzeć się swoim wzorcom bez oceniania. W trakcie terapii możesz:
- Zrozumieć, jak Twoje dzieciństwo wpłynęło na Twoje obecne życie.
- Nauczyć się rozpoznawać i zmieniać niezdrowe schematy.
- Doświadczyć relacji opartej na zaufaniu i akceptacji, co może być szczególnie ważne, jeśli w dzieciństwie brakowało Ci takich doświadczeń.
Jednym z podejść, które może być szczególnie pomocne, jest terapia skoncentrowana na relacjach, która pozwala odkrywać, jak Twoje wzorce wpływają na sposób, w jaki budujesz więzi z innymi.
Twoja droga do zmiany
Praca nad wzorcami z dzieciństwa to proces, który wymaga czasu i cierpliwości. Możesz zacząć od małych kroków, takich jak większa samoświadomość, a z czasem sięgnąć po wsparcie terapeutyczne. Pamiętaj, że zmiana jest możliwa – niezależnie od tego, jakie były Twoje doświadczenia z przeszłości.
Twoje dzieciństwo może wpływać na Twoje życie, ale to Ty decydujesz, jak będzie wyglądała Twoja przyszłość. Jeśli czujesz, że Twoje wzorce z dzieciństwa utrudniają Ci budowanie szczęśliwych relacji, nie bój się szukać pomocy. Zasługujesz na miłość, bliskość i zrozumienie – pozwól sobie na tę zmianę.
Czytaj również:
Wzorce z dzieciństwa w relacjach – jak Twoja przeszłość kształtuje Twoje związki?
Czy zdarzyło Ci się zastanawiać, dlaczego w relacjach z bliskimi powtarzasz te same schematy? Może w…
Dziedziczone Traumy: Jak Przeszłość Naszych Przodków Wpływa na Nasze Życie?
Czy zdarzyło Ci się kiedyś zastanawiać, dlaczego zmagasz się z pewnymi trudnościami, mimo że w Twoim…
Dlaczego sesje terapeutyczne zazwyczaj trwają 45 lub 50 minut?
Kiedy zaczynasz terapię, możesz się zastanawiać, dlaczego sesje zazwyczaj trwają tylko 45 lub 50 min…
Jak ciało i umysł współpracują? O Body-Mind Centering i świadomym ruchu
Czy kiedykolwiek zastanawiałaś się, jak Twoje ciało i umysł współpracują, aby stworzyć to, kim jeste…
Zaufanie w psychoterapii – klucz do skutecznej pracy nad sobą
Zaufanie jest podstawą każdej relacji międzyludzkiej, ale w psychoterapii ma ono szczególne znaczeni…
Syndrom martwej matki: Czym jest i jak można sobie z nim poradzić?
Czy czasami czujesz, że brakuje Ci czegoś, czego nie potrafisz nazwać? Może masz wrażenie, że w Twoi…