W ostatnich latach często słyszymy hasła w stylu „wróć do ciała” albo „odzyskaj ciało”. Jeśli myślisz sobie: „Ale jak to? Przecież mam ciało, poruszam się, karmię je, czuję ból, tańczę… więc o co chodzi?”, to jesteś w dobrej firmie. Wiele osób zadaje sobie podobne pytania. Jednak odzyskiwanie ciała to coś więcej niż tylko codzienna troska o jego funkcje fizyczne.
W tym artykule przyjrzymy się temu, co właściwie oznacza „powrót do ciała” i dlaczego jest to ważne, zwłaszcza w kontekście psychoterapii i pracy z traumą. Często nasze ciała są miejscem, gdzie zapisują się nasze emocje, doświadczenia i traumy, i nie zawsze jesteśmy tego świadomi. Odzyskiwanie ciała to proces ponownego nawiązania z nim kontaktu, rozpoznawania jego języka i pozwolenie sobie na swobodę wyrazu.
Codzienna relacja z ciałem – czy naprawdę je czujemy?
Większość z nas ma pewne wyobrażenie o tym, co znaczy być „w kontakcie” ze swoim ciałem. W końcu codziennie odczuwamy jego potrzeby – kiedy boli, kiedy jest zmęczone, kiedy chce odpocząć. Poruszamy się, tańczymy, wykonujemy różne czynności. Ale czy to oznacza, że jesteśmy naprawdę w pełni obecni w swoim ciele?
Wielu z nas nauczyło się używać ciała w bardzo funkcjonalny sposób – wykonujemy nim zadania, komunikujemy się przez gesty, a czasami wręcz ignorujemy jego sygnały, kiedy skupiamy się na pracy, stresie lub innych sprawach. Ale czy pozwalasz swojemu ciału na pełną swobodę? Czy możesz pozwolić mu się poruszać tak, jak ono chce, bez oceny, bez próby dopasowania się do jakichś norm?
Przykład? Wyobraź sobie, że tańczysz, ale nie tak, jak zwykle – nie starając się być pięknym ani oryginalnym. Pozwalasz, by ciało samo poprowadziło ruch. Pozwalasz mu „zatańczyć” tak, jak spontaniczny śmiech. To, co się wtedy dzieje, jest naturalnym wyrazem tego, co ciało chce w danym momencie powiedzieć.
Zrozumienie poprzez doświadczenie
Większość z nas intelektualnie rozumie, o co w tym chodzi, ale niekoniecznie to czuje. W teorii wszystko wydaje się proste – odzyskaj kontakt z ciałem, poczuj jego naturalny rytm. Ale kiedy przychodzi co do czego, wielu z nas napotyka na opór. Dlaczego? Bo prawdziwe zrozumienie tego procesu wymaga przeżycia go na własnej skórze.
Aby naprawdę „powrócić do ciała”, trzeba pozwolić sobie na bycie poza umysłem, na odłączenie się od ciągłego analizowania, planowania i kontrolowania. To nie oznacza, że tracisz poczucie rzeczywistości. Wręcz przeciwnie – chodzi o to, by zanurzyć się w tu i teraz, pozwalając ciału prowadzić, ale jednocześnie pozostając świadomym tego, co się dzieje. Nie jest to stan transu, w którym tracimy kontrolę, ani stan pełnej kontroli, w którym planujemy każdy krok.
Aleksander Lowen i „gracja” ciała
Aleksander Lowen, twórca bioenergetyki, w swojej książce „Duchowość Ciała” opisuje naturalny stan ciała jako „grację”. Co to znaczy? Lowen uważał, że zdrowie przejawia się w naturalnym wdzięku ruchów – w miękkości, płynności, a także w czymś, co można nazwać „cielesnym blaskiem”.
Bioenergetyka, którą Lowen rozwijał, postrzega zdrowie jako nie tylko brak choroby, ale także stan, w którym ciało i umysł funkcjonują w harmonii. Wszystko, co dzieje się w naszym umyśle, wpływa na ciało, a to, co dzieje się w ciele, wpływa na umysł. To jedno z podstawowych założeń psychoterapii somatycznej, czyli pracy z ciałem w kontekście emocji i psychiki.
Zdaniem Lowena, grację najlepiej widać u małych dzieci. Kiedy patrzysz na niemowlęta, widzisz, jak poruszają się w pełni naturalnie, bez wysiłku, bez starania się o jakiekolwiek efekty. Każdy ich ruch jest pełen spontaniczności i niewinności. Lowen uważał, że gracja to cecha wrodzona, a nie wyuczona. W miarę dorastania tracimy ten naturalny sposób bycia w ciele, zaczynamy kontrolować ruchy, uczymy się pewnych wzorców, które mogą ograniczać naszą spontaniczność.
Co to znaczy być „w ciele”?
Być „w ciele” to coś więcej niż po prostu odczuwać jego potrzeby fizyczne. To świadomość swojego ciała na głębszym poziomie – pozwolenie sobie na jego spontaniczny wyraz, bez analizowania, oceniania i tłumienia. Warto pamiętać, że większość z nas spędza życie w trybie kontrolowania – próbujemy planować każdy krok, wszystko mieć pod kontrolą, nawet własne ciało. To powoduje napięcie, stres, a czasami wręcz odcięcie od naturalnych sygnałów, które nasze ciało wysyła.
W momencie, kiedy zaczynamy bardziej słuchać swojego ciała, może pojawić się coś, co Lowen nazywa gracją. To poruszanie się bez wysiłku, bez sztuczności. To zaufanie, że ciało samo odpowiednio zareaguje na zmieniające się warunki. Nie trzeba wszystkiego planować i kontrolować – ciało wie, co robić, jeśli mu pozwolimy.
Jakie są korzyści z powrotu do ciała?
Praca nad odzyskaniem kontaktu z ciałem ma wiele korzyści, zarówno na poziomie emocjonalnym, jak i fizycznym. Oto kilka z nich:
- Redukcja napięcia i stresu – Kiedy jesteśmy w kontakcie ze swoim ciałem, łatwiej zauważamy, gdzie gromadzi się napięcie. Możemy świadomie je rozładować, zamiast kumulować stres, który może prowadzić do bólu i chorób.
- Lepsze rozumienie emocji – Nasze ciało przechowuje emocje, często nawet te, których nie jesteśmy świadomi. Powrót do ciała pozwala na lepsze zrozumienie swoich uczuć i ich wyrażenie.
- Zwiększenie świadomości ciała – Odzyskanie kontaktu z ciałem to nauka słuchania jego sygnałów, co pozwala na lepsze dbanie o siebie na co dzień.
- Zwiększenie swobody ruchu – Kiedy przestajemy kontrolować każdy ruch, możemy poczuć większą swobodę i lekkość w ciele.
- Głębsza relacja ze sobą – Bycie w kontakcie z ciałem to także głębsza relacja ze sobą – zrozumienie, co naprawdę czujemy, czego potrzebujemy i co nas blokuje.
Jak zacząć wracać do ciała?
Jeśli czujesz, że chcesz spróbować odzyskać kontakt ze swoim ciałem, warto zacząć od prostych kroków:
- Zatrzymaj się na chwilę – Znajdź chwilę w ciągu dnia, aby po prostu zatrzymać się i wsłuchać w swoje ciało. Co czujesz? Gdzie gromadzi się napięcie? Jakie emocje pojawiają się w ciele?
- Oddychaj – Skupienie na oddechu to jedna z najprostszych metod, by wrócić do ciała. Głębokie, świadome oddychanie pozwala na zrelaksowanie ciała i umysłu.
- Zacznij się ruszać – Nie musisz od razu zapisywać się na zajęcia taneczne. Wystarczy, że zaczniesz poruszać się w sposób, który jest dla ciebie naturalny. Pozwól sobie na swobodę ruchu – bez oceniania, bez prób kontrolowania.
- Zaufaj swojemu ciału – Ciało wie, co robić, jeśli mu na to pozwolisz. Daj sobie przestrzeń na to, by być w ciele, zamiast zawsze być „w głowie”.
Warsztaty powrotu do ciała
Jeśli jesteś zainteresowany głębszą pracą nad odzyskaniem kontaktu z ciałem, warto rozważyć udział w warsztatach, które skupiają się na pracy z ciałem. Takie warsztaty mogą pomóc ci w nauce technik, które pozwolą ci na lepsze rozumienie swojego ciała, uwolnienie napięć i odzyskanie swobody ruchu.
Na warsztatach będziesz miał okazję doświadczyć, jak to jest pozwolić swojemu ciału na swobodny wyraz – bez oceniania, bez prób kontrolowania, bez troski o to, jak to wygląda z zewnątrz.
Podsumowanie
Powrót do ciała to proces, który może przynieść wiele korzyści, zarówno fizycznych, jak i emocjonalnych. To nauka zaufania swojemu ciału, wsłuchiwania się w jego sygnały i pozwalania na swobodę ruchu. Jeśli czujesz, że twoje ciało jest napięte, że brakuje ci lekkości i swobody, warto spróbować powrócić do niego – krok po kroku, z cierpliwością i otwartością.
Zapraszam na warsztaty, które pomogą ci w tej podróży.
Czytaj również:
Jak ciało i umysł współpracują? O Body-Mind Centering i świadomym ruchu
Czy kiedykolwiek zastanawiałaś się, jak Twoje ciało i umysł współpracują, aby stworzyć to, kim jeste…
Zaufanie w psychoterapii – klucz do skutecznej pracy nad sobą
Zaufanie jest podstawą każdej relacji międzyludzkiej, ale w psychoterapii ma ono szczególne znaczeni…
Syndrom martwej matki: Czym jest i jak można sobie z nim poradzić?
Czy czasami czujesz, że brakuje Ci czegoś, czego nie potrafisz nazwać? Może masz wrażenie, że w Twoi…
Pokonaj stres i lęk: Skuteczne techniki EmotionAid®
Każdy z nas przeżywa trudne chwile – przyspieszone bicie serca, drżenie rąk, chaos myśli, uczucie pa…
Jak otworzyć się na terapii – poradnik dla pacjentów
Rozmowa z terapeutą może przypominać otwieranie książki o sobie samym, kartka po kartce. To podróż, …
Dlaczego trauma sprawia, że czujesz się szalona
Jeśli kiedykolwiek czułaś się, jakbyś traciła rozum po doświadczeniu traumy, nie jesteś sama. Wiele …