Czy czasami czujesz, że brakuje Ci czegoś, czego nie potrafisz nazwać? Może masz wrażenie, że w Twoim życiu jest jakaś pustka, której nie da się wypełnić? A może trudno Ci tworzyć bliskie relacje z innymi? Te uczucia mogą mieć swoje korzenie w dzieciństwie i wiązać się z tym, co w psychologii nazywa się syndromem martwej matki.
Brzmi dramatycznie? Spokojnie, zaraz wszystko wyjaśnię. Nie chodzi o to, że Twoja mama nie żyła, gdy byłaś lub byłeś dzieckiem. Chodzi o sytuację, w której mama, choć była fizycznie obecna, mogła być emocjonalnie „nieobecna”. W tym artykule opowiem Ci, czym jest syndrom martwej matki, jak wpływa na życie i co możesz zrobić, by sobie z nim poradzić.
Czym jest syndrom martwej matki?
To określenie wprowadził André Green, francuski psychoanalityk. Użył go, by opisać sytuację, w której dziecko czuje, że jego mama „zniknęła”, mimo że jest obok. Nie chodzi o to, że naprawdę odeszła, ale że przestała być emocjonalnie obecna.
Dlaczego tak się dzieje? Często matka sama zmaga się z trudnymi emocjami – może przeżywała depresję, żałobę, straciła kogoś bliskiego albo miała swoje własne trudne doświadczenia. W takich sytuacjach matka, zamiast być pełną ciepła i uwagi opiekunką, staje się jakby odcięta od swoich uczuć. Dziecko to wyczuwa – a dla niego mama jest całym światem, więc taki brak emocjonalnego kontaktu odczuwa jak ogromną stratę.
Jak syndrom martwej matki wpływa na dziecko?
Dziecko potrzebuje bliskości, uwagi i ciepła od rodzica. Jeśli tego zabraknie, może to wpłynąć na całe jego życie. Jak? Oto najczęstsze skutki:
- Poczucie pustki
Jeśli Twoja mama była emocjonalnie nieobecna, mogło się zdarzyć, że jako dziecko czułaś lub czułeś się opuszczony. Ta pustka często towarzyszy osobom przez całe życie – to wrażenie, że czegoś brakuje, że czegoś nie da się „napełnić”. - Problemy z wyrażaniem emocji
Może być Ci trudno mówić o tym, co czujesz, albo nawet rozpoznać własne emocje. To dlatego, że jako dziecko mogłaś lub mogłeś nauczyć się je tłumić – skoro i tak nikt na nie nie reagował. - Niskie poczucie własnej wartości
Dziecko, które nie otrzymuje uwagi od mamy, często myśli, że to jego wina. Może czuć, że nie jest wystarczająco dobre, by zasłużyć na miłość. To przekonanie może ciągnąć się latami. - Trudności w relacjach
Jeśli jako dziecko doświadczyłaś lub doświadczyłeś emocjonalnego odrzucenia, możesz teraz bać się bliskości. Być może trudno Ci zaufać innym albo boisz się, że jeśli pokażesz swoje uczucia, zostaniesz zraniony lub odrzucony.
Czy to opisuje Twoje doświadczenia?
Jeśli czytając to, zauważasz, że coś w tym opisie pasuje do Twojego życia, nie jesteś sam ani sama. Wiele osób dorastało w takich warunkach. Czasem nawet nie zdajemy sobie sprawy, jak duży wpływ miało to na nasze życie. Może myślisz: „Przecież mama robiła, co mogła” albo „To wszystko było dawno temu, dlaczego wciąż mnie to dotyka?”. To naturalne pytania, które wiele osób sobie zadaje.
Jak można sobie pomóc?
Jeśli czujesz, że doświadczenia z dzieciństwa wciąż mają na Ciebie wpływ, wiedz, że nie jesteś skazany lub skazana na życie z tą pustką czy trudnościami. Istnieją sposoby, by z tym pracować i odzyskać poczucie pełni. Oto kilka kroków, które możesz podjąć:
1. Zrozum swoje uczucia
Pierwszym krokiem jest uświadomienie sobie, co naprawdę czujesz. Czy masz poczucie pustki? Czy trudno Ci wyrażać emocje? A może boisz się bliskości? Praca z terapeutą może pomóc Ci zrozumieć, skąd biorą się te uczucia i jak z nimi pracować.
2. Rozmawiaj o swoich doświadczeniach
Terapia to bezpieczne miejsce, w którym możesz opowiedzieć o tym, co przeżyłaś lub przeżyłeś w dzieciństwie. Nie chodzi o to, by obwiniać mamę – często sama była ofiarą trudnych okoliczności – ale by zrozumieć, jakie miało to na Ciebie skutki.
3. Pracuj nad emocjami
Może się okazać, że masz w sobie wiele tłumionych uczuć – smutku, złości, żalu. W terapii możesz nauczyć się je rozpoznawać i bezpiecznie wyrażać. Techniki somatyczne, czyli praca z ciałem, mogą być tu bardzo pomocne. Ciało często „przechowuje” emocje, które trudno wyrazić słowami.
4. Buduj poczucie własnej wartości
To, że jako dziecko nie dostałaś lub nie dostałeś tego, czego potrzebowałaś lub potrzebowałeś, nie znaczy, że teraz jesteś „gorszy” czy „niewystarczający”. W terapii możesz pracować nad tym, by zobaczyć swoje mocne strony i uwierzyć, że zasługujesz na miłość i akceptację.
5. Ucz się bliskości
Jeśli masz trudności w relacjach, terapia może pomóc Ci nauczyć się budować zdrowe więzi. To proces, ale warto go podjąć – bliskie relacje mogą być źródłem ogromnego wsparcia i radości.
Czy terapia naprawdę działa?
Możesz się zastanawiać, czy terapia rzeczywiście może pomóc. Odpowiedź brzmi: tak, ale wymaga to czasu i zaangażowania. Syndrom martwej matki często wiąże się z głęboko zakorzenionymi schematami myślenia i odczuwania, które kształtowały się przez lata. Nie zmienia się ich w tydzień, ale krok po kroku możesz poczuć różnicę.
Co jeszcze możesz zrobić?
Poza terapią możesz wprowadzać do swojego życia proste zmiany, które pomogą Ci lepiej radzić sobie z trudnościami:
- Dbaj o siebie: Znajdź czas na rzeczy, które sprawiają Ci przyjemność i pomagają się zrelaksować.
- Rozwijaj swoje zainteresowania: Pasja może być świetnym sposobem na odkrywanie siebie i budowanie poczucia własnej wartości.
- Otaczaj się wspierającymi ludźmi: Relacje z osobami, które Cię akceptują i wspierają, są niezwykle ważne.
- Czytaj i ucz się o emocjach: Książki czy artykuły na temat emocji i relacji mogą pomóc Ci lepiej zrozumieć siebie.
Pamiętaj: Nie jesteś sam/sama
Jeśli rozpoznajesz u siebie objawy syndromu martwej matki, pamiętaj, że to doświadczenie nie definiuje Cię jako osoby. To, co przeżyłaś lub przeżyłeś, może być trudne, ale nie oznacza, że nie możesz zbudować dla siebie lepszego życia. Terapia to jedno z narzędzi, które mogą pomóc Ci znaleźć więcej radości, spokoju i bliskości w życiu.
Nie musisz robić tego wszystkiego samodzielnie. Szukanie pomocy to odważny i ważny krok. A jeśli zdecydujesz się na terapię, wiedz, że terapeuta jest tam, by Cię wspierać – bez oceniania, z pełnym zrozumieniem Twoich doświadczeń.
Masz pytania lub wątpliwości? Nie bój się szukać odpowiedzi i wsparcia. Każdy ma prawo do szczęśliwego, pełnego życia – również Ty. 🌱
Czytaj również:
Jak ciało i umysł współpracują? O Body-Mind Centering i świadomym ruchu
Czy kiedykolwiek zastanawiałaś się, jak Twoje ciało i umysł współpracują, aby stworzyć to, kim jeste…
Zaufanie w psychoterapii – klucz do skutecznej pracy nad sobą
Zaufanie jest podstawą każdej relacji międzyludzkiej, ale w psychoterapii ma ono szczególne znaczeni…
Syndrom martwej matki: Czym jest i jak można sobie z nim poradzić?
Czy czasami czujesz, że brakuje Ci czegoś, czego nie potrafisz nazwać? Może masz wrażenie, że w Twoi…
Pokonaj stres i lęk: Skuteczne techniki EmotionAid®
Każdy z nas przeżywa trudne chwile – przyspieszone bicie serca, drżenie rąk, chaos myśli, uczucie pa…
Jak otworzyć się na terapii – poradnik dla pacjentów
Rozmowa z terapeutą może przypominać otwieranie książki o sobie samym, kartka po kartce. To podróż, …
Dlaczego trauma sprawia, że czujesz się szalona
Jeśli kiedykolwiek czułaś się, jakbyś traciła rozum po doświadczeniu traumy, nie jesteś sama. Wiele …